Mechelen Exclusief

De ontstaansgeschiedenis van de Mechelse cellebroeders is onduidelijk, maar gaat met zekerheid terug tot de veertiende eeuw. In deze snel ontwikkelende stad vervulden ze een belangrijke sociale taak : ze hielden zich bezig met het begraven van de doden en het verzorgen van ongeneeslijke zieken. Hun klooster stond echter midden in de wijk die de begijnen na de verwoesting van hun hof kregen toegewezen. De onderhandelingen verliepen allesbehalve gemakkelijk. Uiteindelijk moesten ze op bevel van de aartshertogen Albrecht en Isabella in 1614 hun klooster verlaten en kregen ze van het stadsbestuur het gasthuis van de H. Drievuldigheid op het einde van de Sint-Katelijnestraat toegewezen. Aangezien de tijd van de grote epidemies voorbij was, legden ze zich toe op het verzorgen van geesteszieken en zwakzinnigen. Op het einde van de zeventiende eeuw lieten ze de oude gebouwen slopen en bouwden ze een prachtig nieuw klooster. Toen ze in 1909 naar Grimbergen verhuisden, verkochten ze het complex aan de zusters franciscanessen. Op het einde van de twintigste eeuw verkeerden de gebouwen in een erbarmelijke staat : de vzw Emmaüs, een christelijk geïnspireerde organisatie voor gezondheids- en welzijnszorg, nam het klooster over en besloot het unieke complex te restaureren. Uitzonderlijk worden de schitterende pandgang en de aanpalende lokalen voor u opengezet.

GEERT SYNNAVE – PIANO
Geert Synnave werd op 14 december 1972 in Lommel geboren. Na zijn eerste vocale stapjes volgde hij een degelijke muziekopleiding aan de Noord-Limburgse muziekacademie en later aan de academie van Geel. Hij vervolgde zijn opleiding aan de conversatoria van Antwerpen en Brussel bij toppedagogen als Levente Kende, Renaat Beheydt, Jan Michiels en Boyan Vodenitcharov. Dit resulteerde in vele eerste prijzen en een Meestergraad piano. Sinds 1993 doceert Geert aan de Wilrijkse academie en aan het conservatorium van Antwerpen.

Op 14 mei brengt Geert een unieke piano mee uit zijn collectie: een Blüthner vervaardigd in de Flemmingstraβe in Leipzig in 1919. Hij brengt een aangepast programma met werken uit de periode van Bach tot 1920. Deze werken zijn speciaal gekozen omdat ze uitstekend tot hun recht komen op deze vleugel : een concertje voor fijnproevers met een neus voor een historische klank.

Van bij de oprichting zetelden in de Grote Raad zowel burgerlijke als kerkelijke raadsheren. Als licentiaat in de beide rechten doorliep Jan van Wachtendonck een schitterende loopbaan. Als jonge edelman kreeg hij kort na zijn priesterwijding een prebende in het Sint-Romboutskapittel. In 1622 werd hij officiaal van de bisschoppelijke curie en in 1632 geestelijk raadsheer in de Grote Raad. In 1649 kocht hij in de huidige Goswin de Stassartstraat een dubbelwoonst op die hij van een nieuwe voorgevel voorzag. Nadat hij in 1651 tot bisschop van Namen was benoemd, werd hij door de Spaanse koning voorgedragen om aartsbisschop van Mechelen te worden, maar hij stierf onderweg. Het grote hof bleef tot 1840 in handen van de familie maar ging bij vererving over naar de familie van der Gracht de Rommerswael. De twee laatste telgen verkochten het pand aan de arme klaren die er een klooster in onderbrachten. Sinds 2015 is het pand in handen van Hendrik Dekkers en Hilde De Meyts. Zij renoveerden het gebouw en brachten er een luxueuze bloemenzaak en een restaurant in onder. U zal er vrij kunnen genieten van deze geslaagde restauratie.

VIJF HORIZONTAAL - DWARSFLUITENSEMBLE

Vijf dames die van kindsbeen af gebeten werden door de muziek, vormen een gelegenheidskwintet. Op rijpere leeftijd vonden ze elkaar terug in het Stedelijk Conservatorium van Mechelen waar hun kinderen school liepen, en de vroegere passie laaide weer op. Ze gingen opnieuw les volgen en sinds enkele jaren spelen ze als hobby-muzikanten met veel plezier. Het ensemble bestaat enkel uit dwarsfluiten, zij het in verschillende maten en gewichten. 

Zij vormen in alle opzichten een uitzondering. In tegenstelling tot de andere uitvoerders brengen zij licht verteerbare twintigste-eeuwse composities van Marc Berthomieu, F. T. Franz, Pierre Max Dubois ...

Aangezien de rechtspleging voor de Grote Raad door advocaten gebeurde, liet de Mechelse koopmansfamilie Van Heyst hun meest begaafde zonen rechten studeren. Met het fortuin dat ze in de loop van de zestiende eeuw vergaarde, kocht ze tussen de Veemarkt en de Varkensstraat heel wat eigendommen op en liet ze een schitterend stadspaleis bouwen. Bij vererving kwam het pand in het begin van de zeventiende eeuw in handen van de koningsgezinde familie Bouwens vander Boye die het grote huis aan gefortuneerde advocaten verhuurde. Toen het goed in 1766 werd verkocht om in Neerijsse een kasteel te bouwen, slaagde Ernest de Richterich, de griffier van de Grote Raad, erin om het complex te verwerven. In 1794 liet hij een nieuwe en modieuze toegangspoort bouwen, het enige deel van het hof dat de tand des tijds heeft overleefd. De heer en mevrouw De Coninck, de huidige eigenaars, zetten voor de gelegenheid de deuren van hun woning voor u open.

SANYA MYLA COTTA EN PIA RODRIGUEZ– VIOOL EN FLUIT

 Sanya Myla Cotta, geboren in Hamburg, startte met de viool op 4 jarige leeftijd in het conservatorium bij Renate Bruce Weber. Ze behaalde de eerste prijs in de wedstrijd "Jugend Musiziert" (Duitsland) en in 2005 won ze de "David Menezes National Violin Competition" (Indië).Tijdens haar studies in Duitsland en België speelde Sanya in verschillende ensembles met een uitgebreid repertoire zoals strijkkwartet, trio met klarinet en piano, viool-altviool duo en pianotrio. Nu vormt ze een internationaal duo van viool en fluit met haar collega, Pía Rodríguez.

De Costa Ricaanse fluitiste Pía Rodríguez behaalde in 2004 haar Bachelor in Music Performance aan het Instituto Nacional de Música de Costa Rica. Hierna reisde ze naar Pittsburgh, USA, waar ze studeerde aan de Carnegie Mellon University en er in 2007 haar Master in Music Performance behaalde. Ze perfectioneerde zich verder in Zwitserland aan het Conservatoire de Musique de Genève. Pía Rodríguez behaalde verschillende stipendiums en prijzen zoals de Jean Tanner stipendium, de Neuchâtel County stipendium en de 3de en publieksprijs op het Concours National du Jura. In 2010 behaalt ze haar Master in Arts and Music Pedagogy. Pía Rodríguez woont in Brussel, waar ze raadgevingen kreeg van de Belgische fluitist Toon Fret en concerteert met verschillende kamermuziekensembles. Momenteel geeft ze les aan de European School of Mol.

In 1642-1643 liet Cosmas Prant, heer van Blaasveld en burgemeester van Mechelen, voor zichzelf en voor zijn vrouw aan de Veemarkt een modieuze woning bouwen. Vermits hun huwelijk kinderloos bleef, kwam het grote eigendom in handen van Agnes Bernardine van Montmorency-Cressy, het geliefde nichtje. In 1743 moest de weduwe van haar kleinzoon het pand verkopen om de schulden van haar overleden man te kunnen dekken. De nieuwe eigenaar was Willem-Frans Snoy, raadsheer aan de Grote Raad en heer van Oppuurs. Hij liet het stadspaleis naar de smaak van de tijd herinrichten. Sinds 1863 is in het grote eigendom het Sint-Romboutscollege gevestigd. De salons van het gelijkvloers ademen nog steeds de grandeur uit van weleer.

KOEN CLAEYS – KLASSIEKE GITAAR

Koen Claeys werd in 1990 te Leuven geboren. Sinds hij in 2010 als jongste deelnemer het nationale concours voor professionele gitaristen won, wordt hij beschouwd als één van de meest getalenteerde, Belgische gitaarvirtuozen. Ook internationaal werd Koen al meermaals bekroond : hij was niet alleen laureaat van prestigieuze wedstrijden in Spanje, Duitsland en Nederland, maar ook in Cuba, op het ‘Leo Brouwer gitaarconcours’ te Havana in 2014. Op zijn eerste CD nam Koen onder meer eigen bewerkingen voor sologitaar op (onder meer Gershwins Rhapsody in Blue en muziek van Keith Jarrett). Naast muziek van Bach brengt hij voor de gelegenheid ook een hedendaagse interpretatie van een baroksuite en composities die geschreven werden toen het Barokke ‘Hof van Snoy’ in 1863 het Sint Romboutscollege werd.

In 1611 stelden de aartshertogen Albrecht en Isabella het paleis van Margareta van York ter beschikking van de jezuïeten om er een noviciaat en een middelbare school te vestigen. Hun nieuwe  onderwijsmethode sloeg aan bij de leden van de Grote Raad waardoor vele raadsheren hun zonen naar het jezuïetencollege stuurden. De bestaande kapel was al snel te klein en bijgevolg drong de bouw van een grotere kerk zich op. Dankzij het legaat van de familie Losson werd in 1670 met de bouw ervan gestart. Gezien de grote populariteit van Franciscus Xaverius van wie men een belangrijke relikwie in Mechelen bewaarde, werd de kerk aan hem gewijd. De barokke inrichting is een ode aan de contrareformatie en overleefde wonderwel alle beproevingen. Toen de orde in 1773 door paus Clemens XIV werd opgeheven, droeg men de kerk over aan de Sint-Pietersparochie en toen de Fransen de kerken lieten sluiten, werd ze heringericht als Tempel van de Rede. Na een ingrijpende restauratie die zeven jaar duurde, heropende de kerk in 2015 haar deuren. Behalve de kerk krijgt u ook de sacristie te zien.  

ILSE VAERENDONCK en RAF VANDERMEULEN – ORGEL EN ZANG

Ilse Vaerendonck studeerde eerst viool aan de muziekacademie van Sint-Niklaas en daarna zang aan het Lemmensinstituut te Leuven. Zij volgde een bijkomende opleiding lichte muziek en musical aan het hoger instituut voor podiumkunsten te Antwerpen. Zij staat bekend om haar natuurlijke vertolking en heeft een voorliefde voor musicals en opera’s.

Voor de gelegenheid laat ze zich begeleiden door Raf Vandermeulen, de huidige directeur van de Academie voor Muziek en Woord te Hamme. Van 1985 tot 1995 doceerde hij aan het Lemmensinstituut orgel, contrapunt en praktische harmonie. Hoewel hij vaak als solist optreedt, begeleidt hij ook graag koren en ensembles.

Het Sint-Juliaans- of Passantengasthuis bevindt zich naast de hoofdingang van het voormalige paleis van Margareta van Oostenrijk dat sinds 1616 dienst deed als zetel van de Grote Raad. De sobere, eenbeukige kapel is het enige restant van een vrij groot complex waar eertijds pelgrims en mensen op doorreis tijdelijk konden verblijven. Het gasthuis werd in 1293 gesticht door Zeger de Sceppere, maar gaandeweg verloor het haar oorspronkelijk functie. Onder druk van Jozef II werd het pand omgevormd tot een beroepsschool voor meisjes. In 1840 stelde het stadsbestuur de gebouwen die door de Fransen waren geconfisqueerd, ter beschikking van de protestantse gemeenschap die de stemmige en goed onderhouden kapel nog steeds beheert.

SCALA VOCALE onder leiding van LODE TOOTEN - ZANG

In de negentiende en twintigste eeuw telde Mechelen tal van internationaal gereputeerde koren. Deze traditie zet Scala Vocale tot op vandaag met verve verder. Voor het repertoire werd vanaf het begin gekozen voor breed scala aan vocale muziek met een bijzondere aandacht voor composities van eigen bodem. Het koor staat onder de begeesterende leiding van Lode Tooten, de oudste telg van een zeer muzikaal begaafde familie uit Battel. Lode is een virtuoze klankentovenaar die met veel kennis en passie spreekt over muziek. Hij bespeelt met evenveel gemak het orgel, de piano en de klavecimbel als de bugel en de doedelzak.

Aangezien de Grote Raad zich in 1616 in het voormalige paleis van Margaretha van Oostenrijk heeft gevestigd, brengt Scala Vocale een keur aan polyfone liederen die tijdens de feestelijke banketten aan het hof werden gezongen.

In de achttiende eeuw was de Bleekstraat zeer in trek bij de hoge functionarissen van de Grote Raad die zich bij voorkeur vestigden in de onmiddellijke nabijheid van het voormalige paleis van Margareta van Oostenrijk waarin sinds 1616 het hoogste rechtscollege zitting hield. Toen Philippe Roose in 1726 door de centrale overheid werd aangezocht om als schout de belangen van de vorst in de stad en de provincie te behartigen, besloot hij om in de Bleekstraat een nieuw stadspaleis te bouwen. Doordat zijn broers kinderloos waren gestorven, behoorde hij tot de rijkste en invloedrijkste burgers van de stad. In 1730 liet hij de huizen die hij van zijn grootvader had geërfd, afbreken om er een ‘hotel’ naar Frans model op te richten. Eugénie, zijn dochter en enige erfgename, trouwde in 1746 met Charles Coloma, de zoon van de raadsheer die in het aanpalende huis woonde. Door dit huwelijk veranderde het hotel van naam : sindsdien is het bekend als het ‘Hof van Coloma’. In 1829 kocht kardinaal de Méan het uitgestrekte eigendom op om er het Klein Seminarie in onder te brengen. Ondanks de expansie van de school, thans bekend als BimSem, bleef het achttiende-eeuwse stadspaleis vrijwel ongeschonden bewaard. Uitzonderlijk worden de deuren van deze onbekende parel voor u opengezet.

BEN VAN NESPEN – KLAVECIMBEL

Ben Van Nespen is een gewaardeerd organist en klavecinist die als solist op concerten een grote bijval oogst. Zijn repertoire strekt zich uit van de 16de tot en met de 21ste eeuw. Hij hecht veel belang aan het uitvoeren van muziek op instrumenten die de componist zelf heeft gekend. Hij speelt in verschillende ensembles, zoals ‘Ensemble a’ en ‘Oltremontano’. In 2009 behaalde hij de eerste prijs op het orgelconcours ‘Musica Antiqua’ in Brugge en was hiermee de eerste Belg in de geschiedenis van het festival. Voor deze gelegenheid staat op het programma Italiaanse muziek voor klavecimbel uit de eerste helft van de 18de eeuw, onder andere van Alessandro Marcello en Domenico Scarlatti.

Op de plaats waar de gebroeders Van de Velde in 1680 een nieuw hotel lieten bouwen, woonden in de zestiende eeuw de grootouders van Frans Hals, de bekende Noord-Nederlandse schilder. In de achttiende eeuw hielden de leden van de Confrérie de Saint-Hubert, waaronder heel wat raadsheren van de Grote Raad, hun vergaderingen en jaarlijkse eetfestijnen in dit prachtige barokgebouw. Na de Franse Revolutie komt het pand in handen van een rijke wijnhandelaar die het interieur grotendeels naar de smaak van de tijd liet aanpassen. Toen Aloys Van Reeth in 1887 van zijn vrouw wou scheiden, werd het pand verkocht aan Edouard Michiels . Om aan de steeds groter wordende vraag naar torenuurwerken te voldoen liet deze bedrijfsleider in de tuin een werkplaats bouwen. Vandaag wordt het huis bewoond door Luc Michiels, zijn achterkleinzoon, die u persoonlijk zal ontvangen.

LIESJE VANMASSENHOVE – SPINET EN BLOKFLUIT

Liesje Vanmassenhove studeerde klavecimbel bij Kris Verhelst en Ewald Demeyere en blokfluit bij Bart Spanhove en Bart Coen. Voor beide instrumenten behaalde ze de eerste prijs op de wedstrijd ‘Axion Classics’ in 2000. Op jongere leeftijd was ze laureaat op ‘Jong Tenuto’ voor blokfluit. Internationaal behaalde ze voor dit instrument ook tweemaal de eerste prijs op de Sonbu-wedstrijd in Utrecht. Voor klavecimbel werd ze vijf keer eerste op de klavecimbelwedstrijd tijdens de Haarlemse Klavecimbeldagen.

Ze zal voor u werken brengen op zowel blokfluit als spinet. Op deze instrumenten zal ze onder andere virtuoze variaties op liederen brengen van Jacob Van Eyck en Jan Pieterszoon Sweelinck.

Het grote pand met het sierlijke torentje deed vanaf 1604 tot aan de confiscatie door de Fransen op het einde van de achttiende eeuw dienst als gildehuis van de oude kruisboog. Hoewel de schuttersgilden vanaf het midden van de zestiende eeuw hun nut verloren hadden, bleven ze de geliefkoosde ontspanning van de gegoede klasse. Bijgevolg vertoefden ook heel wat juristen en andere leden van de Grote Raad graag op de oefenvelden. In dit prestigieuze gebouw werd er door de gildebroeders vergaderd en getafeld. Het grootste deel werd echter verhuurd aan sociaal gelijkgezinden. Vanaf het einde van de negentiende eeuw was er gedurende vele decennia een bekende metaal- en ijzerhandel in gevestigd. Toen deze in faling ging, kocht Willy Van den Eynde, de huidige eigenaar, het immense pand op, en liet hij de overtollige magazijnen afbreken en het oude voorhuis restaureren. Wie ooit de kans had om het huis te betreden, zal de grandeur allicht niet snel vergeten.

BROHEMIEN – PIANO EN CELLO

Marijn en Harmen Goossens zijn niet alleen broers, het zijn ook muzikale duizendpoten. Marijn behaalde in 2003 zijn meestergraad piano aan het Koninklijk Vlaams Conservatorium te Antwerpen bij Levente Kende, maar geniet evenveel van de coverband ‘Frituur Paula’ als van het tango-ensemble ‘Quinteto Astor’ waarvan hij mee aan de basis ligt. Zijn jongere broer Harmen studeerde cello aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel en speelt in het Odussea ensemble en in het Mechels Kamerorkest. De beide broers laten hun ensembles even voor wat ze zijn, en doen wat ze al bijna hun hele leven voor de fun doen: gewoon samenspelen. Speciaal voor deze gelegenheid brengen ze een mix van Klassiek en Modern...

Tot voor kort was iedereen ervan overtuigd dat het klooster van de apostolinnen onmiddellijk na de verkoop door de Fransen volledig was afgebroken. Groot was dan ook de verwondering, toen er bij de ontmanteling van een oude matrassenfabriek plots een vrijwel intacte zijvleugel te voorschijn kwam. In 1703 had François van Ertborn, advocaat voor de Grote Raad, een uitgestrekte eigendom tussen de Onze-Lieve-Vrouwestraat en de Lange Nieuwstraat aan de apostelinnen verkocht om er een beroepsschool voor arme meisjes op te richten. Vijfentwintig jaar later telde deze onderwijsinstelling reeds meer dan honderd zusters en een veelvoud aan leerlingen zodat men genoodzaakt was om uit te breiden. Ze slaagden erin om Rombout Huens, eveneens advocaat voor de Grote Raad, te overtuigen om zijn lusthof in de Tessestraat aan hen te verkopen. Het zomerhuis werd bij het klooster gevoegd, maar overleefde als bij wonder de sloopwoede van de negentiende eeuw. Ben Devis, de kleinzoon van de matrassenfabrikant, heeft kosten noch moeite gespaard om het gebouw dat verscholen ligt achter een tuinmuur, respectvol te restaureren. Hij zal u met gepaste trots zijn woning laten bewonderen.

JURGEN DE BRUYN – LUIT

Jurgen De bruyn bespeelt historische tokkelinstrumenten zoals luit, theorbe en barokgitaar en behaalde op zijn achttiende een regeringsmedaille. Sinds 2003 leidt hij als artistiek directeur het internationaal vermaarde oudemuziekensemble Zefiro Torna dat in Mechelen is gevestigd. Als freelance musicus treedt hij regelmatig op in binnen- en buitenland en is hij te beluisteren op Klara en andere klassieke radiozenders.

In het kader van deze happening stelt hij een programma voor van zielsbewogen luitmuziek en liederen van o.a. Orlandus Lassus, John Dowland, Michelangelo Galilei en Joachim Van den Hove, excellente componisten die werkzaam waren aan diverse Europese hoven aan het begin van de zeventiende eeuw.

Om uit de onverdeeldheid te treden werd het fraaie stadspaleis dat generaties lang aan de advocatenfamilie Huens had toebehoord, in 1761 verkocht aan Charles de Spoelberg de Grimaldi, de proost van het Sint-Romboutskapittel. Toen deze acht jaar later overleed, ging het pand over in handen van Henri Diu, een ambitieuze jurist die pas tot procureur-generaal was benoemd. Omdat het frivole rococo niet meer in de mode was, liet hij in 1782 de straatvleugel helemaal verbouwen. Hij had een kwalijke reputatie want in 1783 had hij als trouwe dienaar van het Oostenrijkse regime alle leden van contemplatieve orden uit hun klooster gezet en hun bezit aangeslagen. Toen de Brabantse Revolutie in 1789 de maatregelen van Jozef II ongedaan wou maken, werd zijn woning gedurende vier dagen geplunderd. Na de slag van Fleurus vluchtte hij naar het buitenland uit angst voor de represailles van het Franse bewind. In 1804 werd het immense pand verkocht aan Jan-Baptist Verhaghen, de eerste voorzitter van de Rechtbank van Eerste Aanleg.

EXCLUSIEVE WANDELVOORDRACHT, AFGEWISSELD MET POEZIE

Nadat het voormalige hof van procureur-generaal Henri Diu gedurende de negentiende en twintigste eeuw eerst door seminaristen en later door kloosterzusters werd bewoond, kwam het reusachtige complex in december 2016 in handen van privé-investeerders. Terwijl de plannen worden getekend, staan de gebouwen tijdelijk leeg. De huidige eigenaars geven ons zeer exclusief de mogelijkheid om het oude stadspaleis - zij het onder strikte begeleiding - volledig te verkennen. Nadien worden de bestaande gebouwen opgedeeld in verschillende woonentiteiten en uitgebreid met een nieuwe vleugel voor personen met een beperking.

De rondgang staat onder leiding van Patrick De Greef, bouwhistoricus, en wordt opgeluisterd met gedichten door Mark van Tongele die voorleest uit eigen werk. Volgens Paul Demets is hij ‘de componist met het ruimst klankregister onder de Vlaamse dichters’. Van Tongele gelooft onvoorwaardelijk in de kracht van het woord. Zijn werk is een schreeuw van vitaliteit, een sprankelende taalwaterval. De cycli waarin hij in de jaren tachtig debuteerde zijn rijk aan verbeeldingskracht en opgebouwd rond de mantra’s zon, licht en taal. Sindsdien heeft hij een onvoorstelbaar rijk oeuvre opgebouwd dat in 2005 werd verzameld onder de titel Gedichten. In juni verschijnt zijn nieuwste bundel De loeiende tier bij uitgeverij AtlasContact.